leren onderzoeken

Stel dat we in een best wel complexe tijd leven en dat onderwijs een best wel complex maatschappelijk veld is, waardoor de onderzoekende houding van schoolleiders des te belangrijker wordt. En stel dat je die wil ondersteunen in een samenwerking aan een praktijkgericht onderzoek, waarin cocreatie van inzichten over 21^ste-eeuws schoolleiderschap centraal staat. Dan kom je terecht in allerlei toestanden en daar hebben wij tien lessen uit getrokken.

Toen ik in 2003 mijn onderzoeksbureau ‘Organisaties leren onderzoeken’ (kortweg: OrléoN) noemde, kon ik niet vermoeden dat ik nu een blog zou schrijven over iets wat ik blijkbaar al die tijd over het hoofd had gezien en wat dat ‘leren onderzoeken’ maar steeds zo lastig maakte. Natuurlijk, ik kreeg door de workshops die ik gaf steeds beter de didactiek van leren onderzoeken in de vingers.

“Wat wil je later worden als je groot bent, Jantje?”
“Brandweerpersoon, juf.”
“Heel goed, Jantje, dat is een belangrijk en nobel beroep. En jij, Sientje, wat wil jij later worden?”
“Dat gaat u geen bal aan, juf.”
“Sientje! Hoe durf je! Schrijf jij voor straf deze drie boeken maar eens over!”
“Hoe wist u dat ik wilde gaan promoveren, juf?”

Echt gaaf, Elky Gerritsen heeft mij voor De Wijzen Van Het Oosten geïnterviewd over Campus Orleon en de onderzoekende samenleving. Onderwerpen waren buitenpromovendi, zwermonderzoek en natuurlijk Penda, onze campagne over promovendi en de arbeidsmarkt.

Penda, kort voor promovendi en de arbeidsmarkt, is een filmcampagne met als doel afstudeerders en promovendi een beeld te geven van werkgelegenheid op doctorsniveau, en werkgevers een beeld te geven van wat zij van jonge doctoren mogen verwachten (meer achtergrondinfo in dit interview na +/- 5 minuten).

Als socioloog doe ik onderzoek naar de samenleving en daarbij stuit ik regelmatig op het verschijnsel ‘overheid’. Dat is natuurlijk onvermijdelijk, de overheid is immers deel van de samenleving, maar op de een of andere manier lukt het mij niet goed om mijn overheid te begrijpen, hoe vaak ik haar ook tegenkom. Mijn overheid blijft voor mij een beetje een black box, ik zie haar innerlijke werkwijze niet. Ik blijf me dus ook verbazen over wat eruit komt. Die verbazing is vaak terug te lezen in mijn publicaties. Nu kan ik daar eindeloos mee doorgaan, maar wat word ik daar wijzer van?

Afgelopen najaar heb ik een geval van plagiaat gemeld bij de rector magnificus van de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR; lees hier meer over deze melding).

Lieve Floris,

Ik zag die twinkeling in je ogen wel toen je dit vanochtend op plechtstatige toon en met verder uitgestreken smoel uit De Groene Amsterdammer voordroeg. Dus voordat je nou denkt dat je vanavond de afwas kunt laten staan en morgen niet hoeft te koken graag eerst – wellicht ten overvloede – je aandacht voor het volgende:

1. een correlatie bewijst geen causaliteit;

recensie van Wetenschapsfilosofie voor geesteswetenschappen, Michiel Leezenberg en Gerard de Vries, Amsterdam: Amsterdam University Press, 2012, 365 pagina’s, herziene editie. ISBN 987-90-8964-422-8. € 35,=

In één minuut leggen we uit wat Campus Orleon met onderzoek voor de samenleving doet.

Het artikel is verschenen in Trajectum en staat hier.

Op 4 april 2015 is de reünie van het Thomascollege. Inschrijven kan hier. Heb ik zojuist gedaan :-)

Leuk toch, die eighties?

Ik moet u wellicht teleurstellen, maar [campus]OrléoN is eigenlijk geen radicale vernieuwing. Ik begin steeds beter in te zien dat het eerder past in een oude traditie, namelijk om als samenleving onderzoek te organiseren naar wat nieuwsgierig maakt en aandacht verdient. En dat doen we van oudsher op heel veel verschillende manieren en plaatsen. Bekend zijn natuurlijk de Academie van Plato en het Lyceum van Aristoteles, maar vergeet ook niet de geneesvrouwen uit de oudheid en de hakim uit de Arabische middeleeuwen.

Een tijdje terug gaf ik een workshop over narratief onderzoek aan de afdeling Kwalitatief Onderzoek van een groot en gerenommeerd marktonderzoeksbureau.*) Na een inleiding over waar je narratief onderzoek voor kunt inzetten en wat je dan met de resultaten kunt doen, ging ik over op de techniek van de narratieve analyse. Ik heb een systematiek ontwikkeld waarmee je vanuit verschillende invalshoeken verhalen kunt analyseren, namelijk op thema’s (wat), perspectieven en posities (wie) en overtuigingskracht (hoe); zo kun je mooie patronen op het spoor komen.

Many have grown accustomed to the idea that academe is the sole source of significant scholarship. When it comes to knowledge about the social, society is still largely unheard. [campus]OrléoN is a campus of independent researchers who want to change this monopoly. ‘The public’ is not silent nor ignorant. Therefore, the divide between public and private sociology can be challenged, with consequences for public decision making and democratic arrangements in knowledge creation. The public has research capacities that this campus wants to bring out.