2 december van het afgelopen jaar was het dan zo ver: na een voorbereiding op internet kwamen De Vrienden bijeen om als wetenschappers, studenten, ondernemers, bestuurders, politici en andere stakeholders de dialoog aan te gaan en zo wetenschap op de agenda te zetten. Ik heb me in de discussies op internet gemengd en gepoogd om een lans te breken voor de stelling dat wetenschappers maatschappelijke actoren zijn, dat kennisproductie dus een maatschappelijk verschijnsel is en dat het onderzoekend vermogen van een samenleving niet beperkt blijft tot universiteiten en andere kennisinstituten. Zo heb ik bijvoorbeeld aandacht gevraagd voor de positie van de buitenpromovendus, die moet investeren in het creëren van een eigen netwerk, vaak op de grenzen stuit van toelatingseisen van met publiek geld gefinancierde instellingen, nogal eens te maken heeft met dedain van hoogleraren (je bent te oud, te praktisch; wat heb ik eraan voor m’n publicaties?) en onbegrip van reguliere promovendi (wat zeur je nou over druk, jij hebt tenminste een normaal salaris); maar die gedreven en op wilskracht ook relevante kennis weet te produceren, desondanks. Over motivatie gesproken. Welgeteld drie mensen reageerden, allen met instemming. Aldus voorbereid toog ik 2 december naar Den Haag om de andere vrienden van wetenschap te ontmoeten. Daar is het niet van gekomen. Ik had vooraf op dezelfde locatie een goed gesprek met een potentieel lid van de campus en zag onderwijl De Vrienden toestromen. Mij zonk de moed in de schoenen. Ze zagen er helemaal niet onvriendelijk uit hoor; integendeel. Maar hun bestaande vriendschappen leken al zo hecht. Een haastig op elkaar afstappen, ferme klappen op schouders, een diep ha ha ha bij het weerzien. Her en der een fronsend onderonsje. Duidelijk Vrienden, maar waarvan eigenlijk? Ging ik hier wel gehoor vinden voor mijn statement over de menselijke kant van wetenschap? Over de in- en uitsluitingsmechanismen die erbij horen en die contraproductief kunnen zijn? Gaat het deze Vrienden, kortom, wel om nieuwe vriendschappen? Door die heftigheid van de onderlinge insluiting zag ik het somber in en heb ik rechtsomkeer gemaakt nog voordat premier Balkenende zijn – ook vast heel vriendschappelijke – openingswoorden kon uitspreken. Later las ik op www.vriendenvanwetenschap.nl de resultaten, die mijn eerdere vermoedens bevestigden: veel aanbevelingen voor ‘de wetenschap’, nauwelijks aandacht voor ‘de wetenschapper’. Vandaar het voornemen van de campus voor dit jaar en de jaren die volgen: vriend zijn voor wetenschappers. Klinkt dat niet wat klef? Nou ja, doet er niet toe, het is gewoon zo. En zoals het vrienden betaamt, wens ik jullie vanaf deze plek een gelukkig en productief Nieuwjaar.
Dit is het redactioneel van de CO Times van januari 2010. Download de hele CO Times hier.
