Independent scholar, cat addict, tattoo lover

“Dingetjes die ik gek vind” is de naam van een categorie van dingetjes die, nou ja, je snapt het wel. In die categorie zit sinds kort de SGP-motie van Chris Stoffer die is aangenomen. Deze motie gaat over de representativiteit van belangenorganisaties en houdt in dat eisen gesteld gaan worden aan wie de overheid kan aanklagen. Als ik in het bestuursrecht kijk, dan zijn er twee soorten belanghebbende. Dat is ten eerste het individu dat door overheidsbeslissingen geschaad wordt, direct of indirect, en dat zijn ten tweede organisaties die opkomen voor een collectief of algemeen belang, zoals dat in hun statuten is omschreven. Ik neem aan dat de motie betrekking heeft op die laatste soort. Dit soort organisaties dwingen via de rechter af dat de regering haar eigen wetten nakomt. De rechter toetst namelijk de wet, niet de politiek, en gaat na of iemand, bijvoorbeeld een regering, zich daaraan houdt. Dit is althans zoals ik het denk te kunnen snappen. De motie is ingediend om dit te voorkomen, want het parlement heeft zelf al die controlerende functie, aldus het motief van die motie; belangenorganisaties die zich daarmee gaan bemoeien, zijn alleen maar lastig.

Wat ik gek vind aan deze motie is tweeledig. Als eerste maar eens die eis van representativiteit. Blijkbaar is representatie een kwestie van administratie (wie zijn de leden?) en contributie (wat maakt iemand een lid?). Waarom zou een belangenvereniging een achterban van betalende leden moeten administreren als het gaat om het collectieve belang van een regerering in haar eigen wetten naleeft, met andere woorden: geen opportunistisch of willekeurig gedrag vertoont? En welke eisen, als we een valide antwoord op die vraag vinden, zijn dan logisch om te stellen? Het aantal leden? De prijs van het lidmaatschap? Wat is een legitieme ondergrens daarvoor? Blijkbaar hoger dan de belangenorganisaties nu hebben, anders was de motie niet nodig. Als die ondergrens niet gehaald wordt, moeten we dan allemaal individueel naar de bestuursrechter stappen (kan, maar lijkt me omslachtig), of wordt de categorie ‘individu’ als belanghebbende ook geschrapt en moeten we als zodanig dan maar vertrouwen op het controlerend vermogen van het parlement? Daarvoor moet de regering dan wel aan haar verplichtingen voldoen, bijvoorbeeld om de kamer volledig en tijdig te informeren. De huidige bestuurscultuur laat echter andere gewoontes zien en zelf de controlerende taak van het parlement te frustreren. Niet vreemd dat in diezelfde bestuurscultuur deze motie is aangenomen, wat het belang van belangenorganisaties die alsnog naar de rechter stappen des te groter maakt.

Als tweede dan de focus van de motie. Het parlement heeft een tweeledige functie. Naast het controleren van de regering is dat het maken van wetten samen met de regering. De Stoffer-motie is gericht tegen belangenorganisaties die de regering via de rechter controleren. Maar bij die wetgevende functie mogen ineens wel allerlei belangenbehartigers meedoen, de zogenaamde lobbyisten. Daarvan zijn er d.d. 8 februari 2023 volgens de website van de Tweede Kamer 83 geregistreerd. Ze zijn onder te verdelen in medewerkers van public affairs en public relations, bureausvertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties/brancheverenigingen/koepels en vertegenwoordigers van gemeentes en provincies. Wie vertegenwoordigen zij en waar blijkt dat uit? Soms is dat duidelijk, bijvoorbeeld banken die op eerlijkegeldwijzer.nl als laagste scoren, en ook NE PLUVI De Nederlandse Pluimveeverwerkende Industrie lijkt voor zichzelf te spreken. Soms is dat een allegaartje dat bestaat uit belanghebbenden waarvan ik niet goed zie hoe ze samenhangen. Een voorbeeld is Exelcom Public dat blijkbaar de belangen behartigt van Affairs CNN International, Broadcast Partners, WarnerMedia, FHI (federatie van technologie branches), NIBV (Nederlands Informatiecentrum Bodembeschermende Voorzieningen), Tendris Holding (ledverlichting), Multriwell (iets met gasextractie) en RTA RecyclingTechn. App. Of deze: Masters Public Affairs dat lobbyt voor Regulaid, EUFFI, ETTSA, Dutch Car Traders, Cambre associates, The Royal Institute of Chartered Surveyors (RICS Nederland), clubs waarvan op internet niet alle gegevens te vinden zijn. Meest obscuur vind ik Wilhelmus Management Consultancy BV namens welke ene J.C.P. Wilhelmus optreedt; volstrekt niets dan een adres van te vinden. Op diezelfde website van de Tweede Kamer staat qua rechten van lobbyisten alleen waar ze mogen komen, niet wat ze mogen doen. Onduidelijk is hoe ik in aanmerking zou komen voor een pas, een aanvraagformulier is niet aan te vragen.

Om samen te vatten: als belangenorganisaties de regering willen bijstaan in haar controlerende taak, dan zijn gezien de aangenomen motie restricties op hun plek, maar als ze de regering willen bijstaan in haar wetgevende taak, dan is alles geoorloofd. Confusion galore dus. Hoewel? Ik zoek even naar een woord dat de lading dekt van dit meten met twee maten.

Oh ja: hypocrisie.

Tenzij de partijen die deze motie hebben aangenomen zich alsnog sterk maken voor ook het inperken van lobbypraktijken.

 

Categorie: