Independent scholar, cat addict, tattoo lover

Vorig jaar heb ik wat minder geschreven, doordat ik me meer met mijn schrijven bezig heb gehouden. Dat klinkt wat tegenstrijdig, maar is het niet als je bedenkt dat het schrijven zelf en het nadenken daarover twee verschillende activiteiten zijn. Maar ook weer niet helemaal, want beide zijn reflexieve processen in gedachtevorming. En daar heb ik dus afgelopen jaar aandacht aan besteed: het traceren van mijn gedachten, van geboorte tot verscheiden. 2024 was het jaar van mijn dagboeken.

In september 2021 startte NSO-CNA de Master of Educational Leadership (MEL). Met deze nieuwe opleiding wilden we, conform onze missie, bijdragen aan de kwaliteit van onderwijs in Nederland, en wel door schoolleiderschap te verbinden aan de grote gebeurtenissen en nieuwe wetenschappelijke inzichten uit onze tijd. Scholen staan immers niet in een vacuüm ergens buiten de wereld, maar zijn onlosmakelijk genesteld in maatschappelijke dynamieken, waarbij zij op hun beurt zelf ook locaties van dynamische processen zijn.

Voorafgaand aan de masterclasses van NSO-CNA schrijf ik steeds een preflectie: een voorbespiegelend stukje over het thema van de betreffende masterclass. Dit is mijn preflectie bij de masterclass “Onderwijs voor een ongekende toekomst” van Govert de Vrieze.

 

Waarschuwing: de nu volgende tekst kan schokkende beelden bevatten.

Voorafgaand aan de masterclasses van NSO-CNA schrijf ik steeds een preflectie: een voorbespiegelend stukje over het thema van de betreffende masterclass. Dit is mijn preflectie bij de masterclass “Een school als zoöperatie” van Klaas Kuitenbrouwer.

 

“Maar in jullie advertentie stond ‘ruime tuin’, hoe kan dat nou, deze tuin is maar een paar vierkante meter!?!”

“Dat is zeker zo, maar kijk eens hoe hoog die is!”

 

Voor je tuin zorgen

Voorafgaand aan de masterclasses van NSO-CNA schrijf ik steeds een preflectie: een voorbespiegelend stukje over het thema van de betreffende masterclass. Dit is mijn preflectie bij de masterclass “Leren en af-leren voor VUCA-vraagstukken” van Anna Snel.

 

Steeds meer professionals vragen zich af of en hoe dan ze maatschappelijke impact kunnen maken in deze tijden van, nou ja, laten we maar zeggen: grote uitdagingen. Natuurlijk kun je als mens in je zogenaamde eigen tijd van alles doen, maar er zijn ook steeds meer professionals die zich verenigen, in bijvoorbeeld caring farmers en caring doctors.

Bij het 35-jarig jubileum van NSO-CNA gaf ik een workshop over post-humanisme in het onderwijs. Arjan Jonker interviewde mij vooraf. Onderstaande verscheen oorspronkelijk ook hier.

De mens staat centraal in ons onderwijs. Al sinds het begin. En dus denken en doen we ‘antropocentrisch’. Toegegeven, dat heeft ons in sommige opzichten ver gebracht. Tegelijkertijd is er van alles mis met dit perspectief op de wereld, volgens Floor Basten:

Educating today for the world of tomorrow requires executives and school leaders with ideas about what the future might entail. How do executives and school leaders in Dutch primary education imagine this future? In our empirical study of 17 educational organizations we asked how they saw future trends and what they were doing to either prepare pupils for them or perhaps even attempt to somehow influence their course.

Onder de naam ‘posthumanisme’ is de laatste jaren een enthousiasme voor het leven zichtbaar aan het worden, dat aanstekelijk is door haar verruimde ideeën over en praktijken van creativiteit, intelligentie, kunstzinnigheid, cultuur, gemeenschapsleven en ethiek. Waar deze lange tijd uitsluitend aan mensen toebedeeld werden (en soms alleen aan hen die onderwijs in Westerse of verwesterde samenlevingen hebben doorlopen werden toevertrouwd), zien posthumanisten ze ruimhartig terug in de hele wereld.

In this study, Greimas’s work on narrative structure is used to improve a specific practice: the research interview. In the social sciences, narrative interviewing often consists of collecting data from which a narrative is then constructed through analysis afterwards. In the interview method presented here, the interviewer instead prompts the interviewee to construct a narrative.

Voorafgaand aan de masterclasses van NSO-CNA schrijf ik steeds een preflectie: een voorbespiegelende blog over het thema van de betreffende masterclass. Dit is mijn preflectie bij de masterclass over “Digitalisering en AI. Optimisme en pessimisme over techno-bubbels” van Hans Schnitzler.

 

De zin van het leven

De meeste mensen hebben om zichzelf ‘doctor’ te mogen noemen een proefschrift geschreven en verdedigd. Een kleine groep heeft dat niet gedaan en is om eerbare oorzaken – doctoratus honoris causa – door een universiteit in haar weledelzeergeleerde kringen opgenomen. Zo ook Time’s ‘Person of the year’ van 2023 Taylor Swift. Dr. Swift dus, die in 2022 van New York University een eredoctoraat in the fine arts kreeg.

In dit bescheiden overzicht staan algemene bronnen over posthumanisme en bronnen over posthumanisme in het onderwijs. Ik vul ze aan met meest recent toegevoegde bronnen bovenaan.

 

ZOJUIST TOEGEVOEGD

Grenzen slechten

 

Tussen grote begrippen als ‘het volk’ of ‘de elite’, of wat het dan ook is dat je met gezwollen stem doet verklaren “Als het land me roept …”, tussen die wereld dus daar in de verte ergens achter de horizon, en dat wat je dagelijks meemaakt, ziet, ervaart, opsnuift en interpreteert, daar ligt een schaalgrootte waarop niemand de controle heeft maar iedereen van invloed kan zijn. Tussen abstracties over niemand in het bijzonder en concrete leefwerelden van ons allemaal ligt volgens mij het werkelijke speelveld van de democratie.

Voorafgaand aan de masterclasses van NSO-CNA schrijf ik steeds een preflectie: een voorbespiegelend stukje over het thema van de betreffende masterclass. Dit is mijn preflectie bij de masterclass Post-truth, propaganda en complotdenken.

 

Ze sluipt traag de trap op, blijft bovenaan staan. Hij zit al klaar. Ze zet een paar passen naar rechts, kijkt hem niet aan. Hij staart haar na. Ze verlegt haar blik naar boven, haar hoofd nu scheef en in de schouders. Hij volgt haar gebaar en haar blik. Geruisloos draait ze zich om, maakt een draai naar links en springt bij mij op bed.

“Today we have anthropology students who are indignant about many problems affecting the future of homo sapiens, but they are studying problems about which they have no ‘feelings’. Some think this is the only appropriate stance for a science. Yet the things that students are energetic about they do not study. I think we are losing something here.

Hartger Wassink ging met Marlies Honingh en mij in gesprek over ons onderzoek* Aard en doorwerking van sturingsrelaties: de sleutel tot toekomstgericht onderwijs? Centraal stond de frictie tussen eenvoudige gedachten over sturing (namelijk dat sturen eenvoudig is) en de complexiteit van de sociale praktijk waarin gepoogd wordt te sturen vanuit die eenvoudige gedachten, terwijl iedereen weet dat dit zo eenvoudig niet is.

Het is vandaag 1 mei, dag van de arbeid. Deze dag is door de internationale arbeidersvereniging als feestdag geïnstalleerd toen de Verenigde Staten de achturige werkdag introduceerden, maar wij vieren haar in Nederland officieel niet. Ook niet op de eerste maandag van september, als de Amerikanen hun eigen labor day vieren.Desondanks is het geen slecht idee om eens stil te staan bij je werk, betaald of onbetaald. Werk wordt in het algemeen beschouwd als een zinvolle besteding van je tijd. Toch waarderen we niet al die zinvolle bestedingen op dezelfde manier.

Jelle Ris zocht mij in deze NIVOZ-podcast op, omdat hij mijn publicaties over het posthumanisme ‘mind blowing’ vond: ‘Omdat er een hele andere blik wordt gegeven op onderwijskundig onderzoek, op pedagogische ideeën. En ook omdat Floor het werk van Gert Biesta, iemand die wij bij NIVOZ een warm hart toedragen, van betekenisvolle kritiek voorziet. Dat prikkelt.’

Nieuwsgierig geworden? Beluister de podcast hier.

“Dingetjes die ik gek vind” is de naam van een categorie van dingetjes die, nou ja, je snapt het wel. In die categorie zit sinds kort de SGP-motie van Chris Stoffer die is aangenomen. Deze motie gaat over de representativiteit van belangenorganisaties en houdt in dat eisen gesteld gaan worden aan wie de overheid kan aanklagen. Als ik in het bestuursrecht kijk, dan zijn er twee soorten belanghebbende.